|
ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Անթույլատրելի է հայ գիտնականին զրկել հայերեն գրելուց ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՎԻ ԵՎ ՀԱՅԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԴԵՄ ՊԵՏՔ Է ՉԵՂԱՐԿՎԻ՛ Հայաստանյան հայագիտությունն ու հասարակագիտությունը պետք է զարգանան նախևառաջ հայերեն։ Եվ վե՛րջ։ Կառավարությունը որոշել է սպանել հայոց լեզուն ու հայագիտությունը. Արմեն Այվազյան Նոր բառարան հայ դպրոցականների համար Եթե սխալվես ու Հայոց լեզուն դնես պատյանի մեջ, այլևս չես կարող հանել և ոչ էլ ստեղծել նորը Հայոց լեզուն Սասունցի Դավթի զենքն ու զրահն է Ես իմ հայերեն լեզուն եմ ուզում Լա’վ, էսքա՞ն էլ օտարամոլ ու քաղքենի Եթե որևէ հայ չի խոսում հայերեն, պետք է ստանա իր արդար պատիժը Ոչ մի առատության եղջյուր հայի համար չի կարող փոխարինել ամենաբաշխ, ամենապարգև հայերենին Ձերբազատվենք օտարաբանություններից ու գրենք պարզապես հայերեն Ինչո՞ւ հայոց լեզուն մղվեց երկրորդ պլան Հայաստանին պետք չեն ռուսական դպրոցներ․ ՌԴ-ն հարմար պահ է ընտրել, փորձում է օգտվել փխրուն իրավիճակից Հայաստանում 1 ռուսական դպրոցի դիմաց՝ 50 հայկական դպրոց Ռուսաստանում․ ի՞նչ կարծիքի եք, պարոն Լավրով Երկիրը ներսից փլուզելու համար նախևառաջ պետք է անլրջացնել, աղավաղել լեզուն Հայ դպրոցականը մագաղաթներ վերծանող ծրագիր է ստեղծել Ոչ մի առատության եղջյուր չի կարող փոխարինել ամենաբաշխ, ամենապարգև հայերենին |
Երկլեզու (բիլինգվալ) կրթության առանձնահատկություններն ազգապահպանության հարցերի տեսանկյունից Ներածություն Համաշխարհային մանկավարժության մեջ բազմամշակութայնության ֆենոմենը հատուկ հետազոտությունների առարկա է դարձել 20-րդ դ. 60-ական թվականներից, իսկ 1980-ականներից Արևմուտքում արագ զարգանում են բազմամշակութային կրթության վերաբերյալ տեսություններն ու մեթոդները։ Շարունակությունը Does Your Language Shape How You Think?By GUY DEUTSCHER
Seventy years ago, in 1940, a popular science magazine published a short article that set in motion one of the trendiest intellectual fads of the 20th century. At first glance, there seemed little about the article to augur its subsequent celebrity. Neither the title, “Science and Linguistics,” nor the magazine, M.I.T.’s Technology Review, was most people’s idea of glamour. And the author, a chemical engineer who worked for an insurance company and moonlighted as an anthropology lecturer at Yale University, was an unlikely candidate for international superstardom. And yet Benjamin Lee Whorf let loose an alluring idea about language’s power over the mind, and his stirring prose seduced a whole generation into believing that our mother tongue restricts what we are able to think. Շարունակությունը ՄԱՅՐԵՆԻ ԼԵԶՈւՆ՝ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈւՀՈւ ԸՆԿԱԼՄԱՄԲ Ու ԿԵՐՊԱՎՈՐՄԱՄԲ Մայրենի լեզվի բարեբանությունը հայոց գրավոր մշակույթի մեջ սկսվել է գրերի գյուտի դարաշրջանից։ Այսօր, երբ վերստին տարուբերվում և նույնիսկ պետական մակարդակով են բեկվում հայոց ինքնությունն ու սրա կերպընկալ խորհուրդը, պարզ է դառնում այլևս, թե ինչու են մեր գրի ու գրչի մշակներն այդպես ցավագնորեն արձագանքել լեզվապահպանության խնդրին։ Եվ հատկապես մեր ինքնապահպանման ոգորումի այս օրերին կարևոր եմ համարում կրկին անդրադառնալ Սիլվա Կապուտիկյանի՝ լեզվի ու լեզվապայքարի ասպարեզում դրսևորած գործին ու գործունեությանը։ Ցավոք, այդ գործունեությունն իր «պահանջարկն» ունեցավ (և հիմա էլ ունի) մեր անկախ կարծեցյալ հայրենիքում ևս։ Lost in Translation Do the languages we speak shape the way we think? Do they merely express thoughts, or do the structures in languages (without our knowledge or consent) shape the very thoughts we wish to express? Take “Humpty Dumpty sat on a…” Even this snippet of a nursery rhyme reveals how much languages can differ from one another. In English, we have to mark the verb for tense; in this case, we say “sat” rather than “sit.” In Indonesian you need not (in fact, you can’t) change the verb to mark tense. Օտարալեզու դպրոցներն օրինականացնելու ՀՀ կառավարության նախաձեռնությունը հակասում է «ՀՀ ազգային անվտանգության ռազմավարության» դրույթներին Արմեն Այվազյան ՀՀ կառավարությունը, հանդիպելով հայ հասարակության հուժկու դիմադրությանը, որոշել է իր պատրաստած ««Լեզվի մասին» Հայաստանի Հանրապետու թյան օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը ետ վերցնել ՀՀ Ազգային ժողովից, լրամշակել, այնուհետև նորից ԱԺ ներկայացնել։ Լրամշակումը նախատեսելու է օտարալեզու կրթություն ստանալու տարիքային և տոկոսային ինչ-որ սահմանափակումներ, սակայն ռազմավարական ուղղության փոփոխություն տեղի չի ունենալու։ ՀՀ կառավարությունը ցանկանում է որևէ միջոցով սողանցք գտնել ՀՀ օրենսդրության մեջ՝ օտարալեզու հանրակրթական դպրոցների բացումն օրինականացնելու համար։ Այսինքն՝ հանրությունը ականատես է կառավարության ընդամենը մարտավարական նահանջի, որը, բնականաբար, մեզ բավարարել չի կարող։ Լեզվի և գենի փոխկապակցվածության միջուկային գենետիկայի գիտական հիմնավորումներըԳնալով շիկանում է հակամարտությունը կրթության օրենքի չարաբաստիկ փոփոխության շուրջ: Մեր նպատակն է շահագրգիռ կողմերին գիտական հիմնավորումներ և ապացույցներ ներկայացնել լեզու-գեն փոխկապակցվածության մասին, որը վերաբերում է միջուկային գենետիկայի բնագավառին: Օտարալեզու կրթության ծրագրի հեղինակները վերջերս մտածված «բլեֆ» են անում, երբ սկսել են անցողիկ-սահեցնող տարբերակ առաջադրել, թե իբր կսահմանափակվեն օտարալեզու կրթության չափորոշիչները: Մինչդեռ դա ինքնախաբեություն է, քանի որ արդյունքում կիրականացվի այն, ինչ նախատեսված կամ պատվիրված է ի սկզբանե’ «ով վճարում է, նա էլ պատվիրում է» հայտնի սկզբունքով: Եվ կունենանք այն, ինչից դարերով խուսափում ենք’ գենափոխություն-ազգափոխություն: Լեզվաքաղաքական հեղաշրջման նախաձեռնությունը սպառնում է ՀՀ ազգային անվտանգությանը13.05.2010, Երևան Արմեն Այվազյան Հայաստան-Թուրքիա միջպետական տխրահռչակ գործընթացի սառեցմանն անհապաղ հաջորդեց ՀՀ կառավարության մի նոր վտանգավոր «նախաձեռնություն». ս.թ. ապրիլի 20-ին ՀՀ կառավարությունը խորհրդարան մտցրեց ««Լեզվի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը (Կ-876-20.04.2010-ԳԿ-010/0), որով նախատեսվում է ՀՀ-ում օրինականացնել և բացել օտարալեզու հանրակրթական միջնակարգ դպրոցներ։ Խոսքը, փաստորեն, վերաբերում է, Հայաստանում լեզվական քաղաքականության հեղաշրջման փորձին։ Գրախոսություն Ակադեմիկոս Էդուարդ Ղազարյանի խոհերը ՀՀ հանրակրթության, բարձրագույն կրթության եւ գիտության տարբեր հարցերի մասին Լույս է տեսել ՀՀ կրթության եւ գիտության նախկին նախարար (1999-2001), Խորհրդային Հայաստանի վերջին տարիներին ժողովրդական կրթության նախարարի առաջին տեղակալ, կրթության եւ գիտության կազմակերպիչ, ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի ակադեմիկոս Էդուարդ Ղազարյանի «Ապավինել ազգային դպրոցի ամուր հիմքերին» հոդվածների, ելույթների եւ հարցազրույցների ժողովածուն («Էդիթ Պրինտ» հրատարակչություն, 2008, չափսը` 17 x 24 սմ, 328 էջ)` ճանաչված լրագրող Հասմիկ Գուլակյանի խմբագրությամբ: «Մայրենի լեզուն և ազգայնականության սկզբնավորումը (հայկական և եվրոպական սկզբնաղբյուրների համեմատական քննություն)»Արմեն Այվազյան, Հայկական ինքնության հիմնաքարերը. բանակ, լեզու, պետություն (Երևան, 2007), էջ 48-97։ |
